Czarnobyl (ukr. Чорнобиль, ros. Чернобыль) - miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, rejonie iwankowskim, u ujścia rzeki Usz do Prypeci.
Opis[]
Miasto swoją nazwę Czornobyl (przetłumaczoną potem na Czernobyl, a następnie na Czarnobyl) zawdzięcza roślinie o tej samej nazwie porastającej pola uprawne tamtych okolic w XIX wieku. Miasto znane głównie ze względu na oddaloną o 18 kilometrów elektrownię jądrową, w której wydarzyła się największa w dziejach katastrofa atomowa.
Przed rokiem 1986[]
Przed katastrofą zamieszkane przez około 15 tysięcy ludzi. Obecnie mieszka tam (czasowo, w systemie zmianowym) ok. 2,5 tys. osób - głównie naukowcy, pracownicy różnych agencji, przewodnicy specjaliści. Działa tam również sklep. Ukraińskie normy dotyczące czasu przebywania ludzi na terenie "Zony" limitują czas ich obecności do trzech miesięcy w ciągu roku. Naukowcy mogą przebywać w Czarnobylu bez jego opuszczania przez dwa tygodnie, po upływie tego czasu wyjeżdżają na miesiąc a ich miejsce zajmują kolejni naukowcy aż do ich powrotu.
Historia[]
W kwietniu 1919, podczas wojny ukraińsko-radzieckiej, trwał pełzający pogrom antyżydowski. Z rąk oddziałów chłopskich atamana Struka zginęło 150 mieszkańców miasta, a większość mienia została zdewastowana. Podczas kampanii kijowskiej w 1920 polska Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej stoczyła tu zwycięską bitwę z sowiecką flotyllą dniestrzańską. W latach 1922–1991 miasto należało do Ukraińskiej SRR. Prawa miejskie Czarnobyl uzyskał w 1941 r. W czasie okupacji hitlerowskiej Niemcy wymordowali większość żydowskiej społeczności.
Od 1977 do 2000 roku koło Czarnobyla działała elektrownia atomowa, w której w 1986 roku nastąpiło rozerwanie i pożar reaktora nr 4[1].
Oko Moskwy[]
System Anten nazywany "Duga", obecnie wyłączony z użytku w swoim czasie był jednym z najtajniejszych projektów ZSRR, do czasu jego porzucenia.
Duga (ros. Дуга), zwany też Okiem Moskwy – nieużywana obecnie instalacja radzieckiego strategicznego radaru pozahoryzontalnego (OTH) pracującego w zakresie fal krótkich, znajdująca się m.in. nieopodal Czarnobyla na Ukrainie w obwodzie kijowskim. Znana wśród krótkofalowców i profesjonalnych użytkowników fal krótkich jako Russian Woodpecker. System ten otrzymał kod NATO Steel Yard. Instalacja służyła do wykrywania nadlatujących nad terytorium ZSRR pocisków balistycznych m.in. USA z głowicami nuklearnymi, jako jeden z ważnych elementów systemu wczesnego ostrzegania przed atakiem na ZSRR[4]. Radar typu Duga-2 oznaczony był kodem 5N77[2].
Kontrowersje[]
Kompleks antenowy często padał ofiarą teorii spiskowych, żadnej jednak nigdy nie udało się udowodnić.
Swego czasu pojawiły się teorie mówiące o tym, że Duga może wpływać na ludzki umysł mogąc np. uspokoić człowieka nawet w sytuacjach bardzo stresujących lub wręcz przeciwnie, wyprowadzić go z równowagi. Miało to destabilizować i utrudniać pracę pracownikom ambasady USA w ZSRR lub też, że Oko Moskwy może wpływać na pogodę, co miało służyć jako wyjaśnienie niektórych anomalii pogodowych, które występowały w tamtym czasie na świecie. Najodważniejsze teorie zakładały, że dzięki Oku Moskwy można było odbierać sygnały pochodzące z kosmosu, co miało się przyczynić do nawiązania kontaktu z innymi cywilizacjami. Oczywiście żadnej z tych rewelacji nigdy nie udało się potwierdzić.
Prypeć miasto[]
Prypeć (ukr. Прип'ять, Prypjat’; ros. Припять, Pripiat’) – opuszczone miasto w obwodzie kijowskim, w północnej Ukrainie przy granicy z Białorusią, zwane również Miastem Widmo. Jest to jeden z kluczowych i najbardziej rozpoznawalnych rejonów na Ukrainie, szczególnie w kwestii katastrofy w 1986 roku.
Geneza[]
Miasto zostało założone 4 lutego 1970 r. jako osiedle dla pracowników elektrowni jądrowej w Czarnobylu, w odległości
Miasto Prypeć, zbudowane specjalnie dla pracowników Elektrowni Atomowej w Czarnobylu. Zostało ewakuowane jako pierwsze i po dziś dzień pozostaje opuszczone.
około czterech kilometrów od samej elektrowni. 27 kwietnia 1986 r., dzień po katastrofie w Czarnobylu, zapadła decyzja o (w pierwotnych zamiarach czasowej) ewakuacji miasta. Około 50 tysięcy mieszkańców do wieczora musiało opuścić swoje domy. Od godziny 14:00 do 16:30 przebiegła właściwa ewakuacja. Dwie godziny później oddziały milicji ponownie przeszukały miasto, odnajdując 20 osób, które miały zamiar uniknąć wyjazdu. Dla pracowników elektrowni i ich rodzin w latach 1986-1988 zbudowano nowe miasto Sławutycz. Obecnie miasto Prypeć jest niemalże skansenem ostatnich lat epoki radzieckiej. W opuszczonych budynkach znaleźć można rzeczy pozostawione przez jego byłych mieszkańców. W niektórych miejscach zobaczyć można przygotowania do Święta Pracy. W okolicach Prypeci można zobaczyć małe całkowicie opuszczone wsie.
Po katastrofie[]
Po latach od katastrofy regularnie plądrowano to miasto. Obecnie stanowi ono atrakcję turystyczną. Strefa jest rozkradana, zarówno przez turystów jak i poszukiwaczy złomu. Znikają nawet najbardziej skażone przedmioty, np. kombinezony likwidatorów. Dziś powszechnie uważa się, że niepotrzebnie przesiedlono na stałe ludność miasta i okolicznych wsi. Przeprowadzona w dzień po awarii reaktora pierwsza ewakuacja 49 360 osób z miasta Prypeć oraz 254 osób z pobliskich Łagiewnik miała uzasadnienie, gdyż w tym dniu istniała możliwość przebicia się stopionego rdzenia do dolnych pomieszczeń, w których mogła znajdować się woda, przez co wybuch pary wodnej mógł skazić miasto. Ówczesne władze nakazały ewakuować ludność z terenów skażonych cezem-137 na poziomie powyżej 37 kBq/m2. Zalecenie to było niczym nieuzasadnione, gdyż takie skażenie generuje dawkę promieniowania 0,2 mSv/rok, czyli ponad dziesięciokrotnie mniejszą niż średnia dawka pochodząca od naturalnych źródeł promieniowania. Jeszcze do 1992 roku na skutek decyzji polityczno-administracyjnych ewakuowano i przesiedlano ludność – często wbrew opiniom specjalistów[2]. Teraz maksymalna moc dawki rejestrowana w Prypeci jest mniejsza niż wartość tła naturalnego występującego w wielu miejscach na świecie, np. w wielu rejonach Iranu, Finlandii, Szwecji, Francji czy Hiszpanii[3].
Ciekawostki[]
- W okolicach Czarnobyla i Prypeci wciąż mieszkają ludzie którzy posiadają swoje domy w obu miastach i planują powrót do Zony.
Źródło[]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Czarnobyl
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Duga
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Prype%C4%87_(miasto)